Sulisoqarneq pillugu suliat aamma maleruagassanik saneqqutsisunut pineqaatissiinerit

Namminersorlutik Oqartussani ataanilu immikkoortortani aqutsisut sulisoqarneq pillugu
isumasioqatigiinninnissinnaapput. Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmi inatsisilerituut sulisoqarneq pillugu suliat aalajangersimasut pillugit aqutsisunik aqqutissiuussisinnaapput
isumasioqateqarlutilllu.

Pineqaatissiinissamut periarfissat assigiinngitsut pillugit tullinnguuttuni paasisaqarsinnaavutit. Assimi
tullinnguuttumi pingasunik teqeqqulimmi takutinneqarput illit sulisitsisutut sulisumut atorfimminnik
sumiginnaasimasumut qisuariaateqarnissannut periarfissatit.

Pineqaatissiissutitut toqqarneqartoq atorfimmik sumiginnaanermut naapertuunnissaa pingaaruteqarpoq.
Sakkukinnerusumik sumiginnaaneq pineqaatissiinermik sunniutikinnerpaamik tamatigut
aaqqiiffiginiarneqartassaaq.

Illit aqutsisutut isumasioqatiginninnissamik pisariaqartitsiguit immersugassaq una immersussagit
inussiarnerusumik qinnuigineqarputit: 

Suleqatigiinnissamut/pillaatisinissamut inassuteqarneq 
 

Oqaasiinnakkut mianersoqqusineq:

Pissusilersuut, sulineq allarluinnarluunniit aalajangersimasoq illit sulititsisutut naammaginartinngisat sulisumut erseqqissaatiginiarukku oqaasiinnakkut mianersoqqusineq atorneqassaaq.

Oqaasiinnakkut mianersoqqusineq pineqaatissiinermut periarfissatut aalajangersimasuunngilaq, aqutsisutulli  piginnaatitaaffimmeersuulluni, tassuuna suleqatitit suliassamik qanoq suliarinnitsikkusunneritit ilitsersuussinnaallugit, kiisalu naammaginartinngisatit annikinnerusut mianersoqqusiutigisinnaallugit.

MALUGINIAGASSAT:

• Pisup ilungersunassusaa nalilersoruk, sakkortunerusumik pineqaatissiisoqassava?
• Sulititsisutut pissutsit naammaginartinngisatit nassuiakkit
• Suut pitsanngoriartariaqarnersut qanorlu pitsanngoriassanersut nassuiaqqissaakkit

Suliffimmut tunngatillugu oqaloqateqarneq:

Atorfeqarneq pillugu oqaloqatigiinnerup siunertaraa, pissusilersornikkut, suliaqarnikkut assigisaanilluunniit sammisat sulititsisup naammaginngisai sulisumut nassuiaatiginissaat.

Oqaloqatigiinnissaq ullunik marlunnik pingasunilluunniit sioqqullugu nassiunneqartussamik ataatsimiigiaqqusissummik sanasoqartuartariaqarpoq. Ataatsimiigiaqqusissummi oqaluuserisassat allassimassapput, oqaloqatigiinneq sumi qaqugulu pissanersoq, takkuttussaatitaaneq ilanngullugu, kiisalu takkutinngitsoornermi kinguneqaataasinnaasut aamma sulisoq illersuisumik nassarsinnaanera ilanngullugit.

Oqaloqatigiinnermi ersarissarneqartariaqarpoq sooq sulisoq atorfeqarneq pillugu oqaloqatiginnikkiartoqquneqarsimanersoq, kiisalu sulisup suut aaqqiissutigisassaatut naatsorsuutigineqarnersut. Ersarissunik uuttorneqarsinnaasunillu isumaqatigiissusiortoqartariaqarpoq Isumaqatigiissutit naammassineqanngippata kinguneqaataasinnaasut suunersut ersarissarneqassallutik.

Ajornartorsiutit tulleriiginnartut oqaloqatigiissutiginissaannut imaluunniit sulititsisup naammaginngisaqarnera pillugu sulisumik oqaloqatiginnittariaqarsorineqartillugu atorfeqarneq pillugu oqaloqatigiinneq sakkussatsialaavoq. Matumani assersuutigineqarsinnaavoq suleqatigiinnermi ajornartorsiutit sulisulluunniit suliaannik sulialluunniit pitsaassusaanik naammaginanngitsoqarnera.

Tamatigut imaqarniliortoqartassaaq, taannalu ataatsimeeqataasunut nassiunneqassaaq imaqarniliamut ilanngussaqarsinnaanissamut kingusinnerpaaffilerlugu. Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfiup siunnersuutigaa oqaaseqarsinnaanissamut ullut sisamat tallimalluunniit periarfissaassasut.

MALUGINIAGASSAT:

• Sulisoq sooq atorfeqarneq pillugu oqaloqatigineqarnersoq ersarissumik paasinartumillu nassuiaruk
• Oqaloqatigiinneq imaqarniliarineqassaaq
• Imaqarniliaq sulisumut nassiunneqassaaq illersuisoqarsimappallu tassunga
• Pitsanngoriaatissat aalajangersimasut ersarissakkit
• Suleqatigisarlu isumaqatigiissutigisat malitseqartikkit

Allakkatigut mianersoqqusineq:

Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfiup siunnersuutigaa mianersoqqussutit tamatigut allaganngorlugit tunniunneqartassasut. Sulisup piffissamut aalajangersimasumut pitsanngoriaateqarnissaa pissusilersorsimaneraluunniit akuerineqarsinnaanngitsoq nassuiarniarlugu allakkatigut mianersoqqussut aqutsisumit atorneqassaaq.

Sulisoq pisortani atorfeqarpat allakkatigut mianersoqqusinermi sulisoq tamatigut tusarniarfigineqartassaaq. Suliffik Namminersorlutik Oqartussat sulisoqarnermut allaffeqarfiani akisussaaffiit piginnaasallu pillugit kaajallaasitaannik tunngaveqarpat pinngitsaaliissummik siunnersuisarnerit, tusarniaanerillu kiisalu aalajangiinerit Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmit suliarineqassapput. Kaajallaasitaq uani nassaarisinnaavat.

Illuatungiusumik tusarniaanermi mianersoqqusinialersaarnermut tunngavilersuut allassimasariaqarpoq, kiisalu suleqatip suut pitsanngoriaatigissanerai naggataatigullu pitsanngorianngippat suut kinguneqaataassanersut. Illuatungiusumut tusarniaanermut periarfissaq nalinginnaasumik sap. akunneranik sivisutigisarpoq. Illuatungiusumut tusarniaaneq qaangiuppat tusarniaanermi akissutaasinnaasut sulititsisup suliaq pillugu paasinninneranut allannguinersut isummertoqassaaq. Taassumalu kingorna aalajangiisoqanngikkuni suliaq taamaatinneqassaaq.

Napparsimalluni sulinngitsoornerit pillugit oqaloqatiginnittarnerit iluaqutaanngippata, allakkatigut mianersoqqusineq napparsimalluni sulinngitsoornernik ikilisaaniarnermut sakkussaavoq pingaarutilik. Taassuma saniatigut napparsimalluni eqqunngitsumik nalunaartoqartillugu, sulisoq inortuikulappat, piffissaliussanik angumersinngitsoortarnermi il.il. atorneqartarpoq.

MALUGINIAGASSAT:

• Pitsanngoriaatissat ersarissaqqissaakkit
• Isumaqatigiissutigisat attanniarlugit malitseqartikkit
• Pissusilersuutit uteqattaartut iliuuseqarfigikkit

Suliunnaarsitsissut:

Sulisumik suliunnaarsitsineq 1) Sulisumi pissutsinik imaluunniit 2) Suliffimmi pissutsinik tunngaveqarsinnaavoq. Suliunnaarsitsinermi tullinnguuttut suliassamut atatillugu tunngaviusinnaapput:

Sulisoq pisortani atorfeqarpat sulisoq suliunnaarsinniarneqartillugu tassunga illuatungiusumut tamatigut tusarniaasoqartassaaq. Suliffik Namminersorlutik Oqartussat sulisoqarnermut allaffeqarfiani akisussaaffiit piginnaasallu pillugit kaajallaasitaannik tunngaveqarpat pinngitsaaliissummik siunnersuisarnerit, tusarniaanerillu kiisalu aalajangiinerit Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmit suliarineqassapput. Kaajallaasitaq uani nassaarisinnaavat.

Illuatungiusumut tusarniaanermi suliunnaarsitsilersaarnermut tunngavilersuut allassimassaaq, taamatuttaaq sulisoq illuatungiusumut tusarniaanerup nalaani suliartussanersoq. Matuma saniatigut suliunnaarsitsinissaq pillugu aalajangiisoqassatillugu ulloq aningaasarsiffissaq atorfeqarfissarlu kingulleq allassimassaaq. Illuatungiusumut tusarniaanermut periarfissaq nalinginnaasumik sap. akunneranik sivisutigisarpoq. Illuatungiusumut tusarniaaneq qaangiuppat tusarniaanermi akissutaasinnaasut sulititsisup suliaq pillugu paasinninneranut allannguinersut isummertoqassaaq. Taassumalu kingorna aalajangiisoqanngikkuni suliaq taamaatinneqassaaq.

Taamaattumik tusarniaanermut akissutit pissutigalugit pineqaatissiineq artukkiinannginnerusoq naapertuunnerulersinnaavoq.

Suliunnaarsitsinissaq aalajangiunneqarpat sulisoq piffissami suliunnaarsitsiffiusumi sulissanersoq aalajangerneqassaaq, tamanna pillugu tullinnguuttumi atuarsinnaavat. Massuma saniatigut feeriassat qaangiuttoornerilluunniit atorneqassanersut kalerriutigineqassanersut isummertoqassaaq.

Sulisitsisut aamma atorfillit akornanni Inatsisitigut pissutsit pillugit Inatsisartut inatsisaannut nr. 11, 29. november 2013-meersumut atatillugu suliunnaarsitsinialersaarneq pillugu tamakkiisumik takussutissiaq tullinnguuttumi takuneqarsinnaavoq.

Malugeqquneqarpoq. Isumaqatigiissutini (overenskomster) arlalippassuarni sivisuumik atorfeqarsimagaanni ukioqqortugaanniluunniit suliunnaarsitsilersaarnerit sivisunerusarput, taamaattumik isumaqatigiissut (overenskomst) tamatigut alakkartassavat. Isumaqatigiissutit (overenskomster) uani nanisinnaavatit.

MALUGINIAGASSAT:

• Soraarsitaanissaq pillugu kalerriussineq
• Atorfillit inatsisaat naapertorlugu ajunngitsorsititsisinnaaneq
• Feeriassanik, qaangiuttoornernik allanillu atuinissamut kalerriineq
• Sulisoq maleruagassatigut immikkut illersugaava? (immikkoortitsinnginnissamut maleruagassat, naartuneq il. il.)
• Sulisoq arlaatigut sinniisutut atuuffeqarpa?
• Namminersorlutik Oqartussani nutaamik atorfinitsitsinermut kingumut naatsorsuisinnaaneq

Peersitsineq:

Sulisumik peersitsineq pineqaatissiissutaavoq sakkortunerpaaq. Atorfinitsinneqarnermut isumaqatigiissut annertuumik sumiginnarneqarsimassaaq sulisumik peersitsisoqassappat.

Sulisoq pisortani atorfeqarpat peersitsinnginnermi sulisoq tamatigut tusarniarneqaqqaassaaq. Suliffik Namminersorlutik Oqartussat sulisoqarnermut allaffeqarfiani akisussaaffiit piginnaasallu pillugit kaajallaasitaannik tunngaveqarpat pinngitsaaliissummik siunnersuisarnerit, tusarniaanerillu kiisalu aalajangiinerit Aningaasaqarnermut Sulisoqarnermullu Aqutsisoqarfimmit suliarineqartarput. Kaajallaasitaq uani nassaarisinnaavat.

Sulisumik peersitsinissaq aalajangiunneqarsimappat ulloq aningaasarsiffissat atorfeqarfissallu kingulleq tassaassaaq ulloq sulisup aalajangiineq pillugu tigusaqarfia.

Atorfinitsinneqarnermut isumaqatigiissut annertuumik sumiginnarneqarsimappat pissusilersuutit Pinerluttulerinermut Inatsit naapertorlugu akisussaatinneqarsinnaasut nalinginnaasumik pineqartarput.  Taamaattumik tillinneq, eqqunngitsunik uppernarsaasersuineq, nipangiussisimasussaatitaanermik unioqqutitsineq, nakuuserneq, kinguaassiutigut kannguttaatsuliorneq il. il. pineqarsimassapput. Immikkut pisoqartillugu sulerusunngissuseq, sulinerup nalaani aalakoorneq, akuerineqaraniluunniit suliartunnginneq peersitsinertut pineqaatissiissutaasinnaapput. Sulisoq pissutsit assingi pissutigalugit allakkatigut mianersoqquneqareersimappat, sulisumik peersitsineq amerlanertigut suliamut attuumassuteqartassaaq.

MALUGINIAGASSAT:

• Pineqaatissiissut naapertuuppa?
• Sulititsisoq iliuuseqanngila?
• Akissarsianik utertittariaqagaqalernissaa pinngitsoortinniarlugu akissarsiat unitsinneqassapput

Sulinngiffeqartitaagallarneq (atorunnaarsitsineq):

Suliffimmi pisut peqqutigalugit sulititsisoq sulisoq pillugu naammagittaalliummik unnerluussinermilluunniit misissuisariaqalersimappat sulisup piffissami sulinngiffeqartitaagallarnissaa pissusissamisoorsinnaavoq. Sulisoq sulinngiffeqartitaagallarnerani nalinginnaasumik akissarsiaqaannarnissaa piumasaqaataavoq.

Sulinngiffeqartitaagallarneq sakkortuumik unnerluunneqarnermi naapertuuttuusinnaavoq, soorlu tillissimasutut, suliffimmi akuerineqarsinnaanngitsumik pissusilersorsimasutut, nakuusersimasutulluunniit il. il. pasineqarneq. Pissusilersorneq ima sakkortutigisoq pasitsaatigineqarsimassaaq allaat pissutsit misissorneqarneranni sulisoq sulinngiffeqartitaagallartariaqarluni. Sulinngiffeqartitsigallarnermi sulititsisoq pissutsinik misissuisinnaassaaq, taassumalu kingorna pissusilersuutaasimasoq atorfeqartitsinermut atatillugu pineqaatissiissutaassanersoq nalilersorlugu.

Sulisussaatitaanermik atorunnaarsitsineq

Sulisoq suliunnaarsitaasimappat sulititsisup sulisoq piffissami suliunnaarsitsiffiusumi suliartussanersoq aalajangersinnaavaa.

Sulititsisoq sulisumik sulisussaatitaajunnaarsitsisimappat, taanna piffissami sulisussaatitaanermik atorunnaarsitsiffiusumi suliartussanngilaq, akissarsiaali allanngoratik. Sulisup sulisussaatitaanera atorunnaartinneqarsimappat sulisoq suliartoqquneqarsinnaanngilaq taamaattumillu nutaamik suliffittaarsinnaalluni.